IFRS 16 – co to jest
IFRS (ang. International Financial Reporting Standards – IFRS, w Polsce stosowana jest również nazwa Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej – MSSF) to zestaw wytycznych do sporządzania sprawozdań finansowych zgodnych z międzynarodowymi standardami rachunkowości wydawanych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, RMSR (ang. International Accounting Standards Board, IASB). Natomiast wdrożenie konkretnego standardu IFRS16 nakłada obowiązek ujmowania leasingu w bilansie i usuwa rozróżnienia między umowami najmu, wszystkie je klasyfikując jako leasing finansowy.
IFRS 16 – najważniejsze zmiany
Od dnia wprowadzenia IFRS 16 każda umowa leasingowa będzie ujmowana w bilansie jako leasing finansowy. Poprzedni standard nie miał jasnych wytycznych, co znacząco utrudniało spółkom odpowiednią kwalifikację leasingu i zostawiało pole do manipulacji wskaźnikami finansowymi. Właśnie taki zarzut znalazł się w jednym z opublikowanych raportów (W. J. McGregor, Rachunkowość leasingu: Nowe podejście – ujmowanie aktywów i zobowiązań z tytułu umów leasingu przez korzystającego). Autor wyjaśnił, że rozróżnienie między leasingiem operacyjnym a finansowym jest na chwilę obecną „nadmiernie uznaniowe”, a korzystający mają możliwość pomijania w bilansie aktywów, które przynoszą leasingobiorcy korzyści i pasywów wynikających z tytułu leasingu operacyjnego, które obciążają konto korzystającego.
W związku z powyższym zmiana dotyczy także sposobu określania wskaźnika EBITDA (ang. Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortisation, czyli wskaźnik zysku operacyjnego przed potrąceniem odsetek od wszystkich zobowiązań, podatków, amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych). Nowe zasady rachunkowości wpłyną na jednoznaczną interpretację tego wskaźnika finansowego, co zwiększy porównywalność danych finansowych przedsiębiorstw.
Krajowy standard rachunkowości dla umów leasingowych
Krajowego Standardu Rachunkowości nr 5 „Leasing, najem i dzierżawa” określa zasady prezentacji sprawozdań finansowych, kosztów, przychodów i zobowiązań wynikających z umów leasingu, najmu i dzierżawy.
Krajowy standard szczegółowo wyjaśnia zagadnienia z zakresu opłat wstępnych i końcowych czy opłaty za zawarcie umowy. W odróżnieniu od Międzynarodowego Standardu Nieruchomości (MSR nr 17) m.in. inaczej klasyfikuje umowy leasingu, zmniejsza zakres ujawniania informacji oraz umożliwia stosowanie uproszczonych rozwiązań w przypadku gruntów czy budynków.
IFRS 16 – zasady
Celem wdrażania IFRS jest przede wszystkim bardziej efektywne ocenianie i porównywanie wyników spółek na rynku międzynarodowym poprzez wprowadzenie jednolitych standardów. W przypadku standardu IFRS16 zwiększona zostaje przejrzystość finansowa, ponieważ zapewnia on jasny sposób przedstawiania zobowiązań finansowych z tytułu leasingu operacyjnego w bilansach i zapewnia miarodajny wgląd w ogólny stan finansowy spółki.
Najważniejszą zmianą, jaką przedsiębiorstwa muszą wdrożyć w związku z wejściem w życie IFRS 16, jest ujmowanie w księgach spółki przedmiotów leasingu jako składnika aktywów zgodnie z zasadą „right-of-use”.
Standard też również wymusza ujmowanie kosztów leasingu w bilansie jako zobowiązań z tytułu leasingu, tym samym oddziela główną opłatę leasingową od np. kosztów konserwacji. Umożliwia on również raportowanie wszystkich umów leasingowych, bez potrzeby zgłaszania każdej indywidualnie.
KOGO DOTYCZY IFRS16?
Zmiany dotyczą tylko spółek publicznych opierających swoją rachunkowość na standardzie MSSF. Nie dotyczą one natomiast firm, które rozliczają się tylko zgodnie z krajowymi standardami rachunkowości.
Nowy standard nie wprowadzał żadnych zmian dla leasingodawców. Zmiany dotyczą głównie korzystających z umów leasingowych (w szczególności leasingu operacyjnego). Od 1 stycznia 2019 roku takie firmy muszą uwzględniać prawo do korzystania ze składników w swoim bilansie. Zobowiązuje on również najemców oraz dzierżawców nieruchomości lub innych aktywów o wysokiej wartości. Muszą oni stosować się do nowych instrukcji dotyczących umów leasingowych i metod ich rozliczania.
Konsekwencje wdrożenia IFRS16
- Ujednolicenie rachunków zysków i strat przedsiębiorstw;
- Wzrost EBITDA;
- Wzrost aktywów trwałych.
Jak się przygotować do wdrożenia standardu IFRS16?
- Potrzebna jest szczegółowa analiza i określenie obszarów prowadzonej działalności, na jakie ma wpływ IFRS16;
- Wprowadzenie zmian systemowych i inwestycja w odpowiednie rozwiązania informatyczne;
- Zmiany w strategii biznesowej i dostosowanie ich do obowiązujących przepisów.
IFRS16 W SAP
SAP Business One pozwala na przygotowanie raportów zgodnie ze standardem IFRS16. Umożliwia on indywidualną konfigurację pod zdefiniowane wymagania i dostosowania go do lokalnych wymogów GAAP z uwzględnieniem różnic np. w wycenie zapasów czy waluty obcej.
W najnowszej wersji rozwiązania SAP S/4HANA użytkownik może generować bilanse, rachunki zysków, strat czy przepływów pieniężnych bezpośredni z systemu przy wykorzystani funkcjonalności Financial Statement Version. Pozwala również na wygodną wycenę materiałów eksploatacyjnych, a także kosztów rzeczywistych, w tym bilans wyceny metodą FIFO lub LIFO. Rozwiązanie SAP S/4 HANA Real Estate Management może zaspokoić wymagania z perspektywy najemcy lub leasingodawcy w związku z wprowadzeniem IFRS16.
