Wokół zawodu konsultanta urosło kilka mitów. Dlatego zacznijmy przewrotnie:
KIM NIE JEST KONSULTANT SAP?
Konsultant SAP nie jest project managerem.
Project manager zajmuje się projektem od strony metodyki, ryzyk, zapewnienia zasobów, pilnowania zakresu projektu oraz wieloma innymi sprawami związanymi z organizacją pracy. Konsultant SAP jest osobą merytoryczną w kwestii funkcjonalności oferowanych rozwiązań – jego głównym zadaniem jest ustawienie systemu, które spełni oczekiwania biznesowe klienta. Oczywiście może zaistnieć sytuacja, kiedy konsultant wypełnia obowiązki kierownika projektu lub kierownik projektu zmienił ścieżkę kariery i ma doświadczenie modułowe. Jest to tylko i wyłącznie z korzyścią dla projektu.
Konsultant SAP nie jest programistą.
Jeżeli konsultant zna język programowania ABAP, w którym jest napisany SAP, jest to dla niego duży plus, ponieważ na własną rękę może zdebugować (czyli sprawdzić pod względem działania i występowania błędów) konkretne rozwiązania. Co do zasady jednak konsultanci to nie programiści i jeżeli trzeba napisać jakieś rozszerzenie, w Hicron to zadanie trafia do dedykowanego zespołu. Konsultant rozpoczynając swoją ścieżkę kariery uczy się standardów SAP i z tych standardów zdaje certyfikat. Jest to jednak znajomość konfiguracji, a nie języka programowania.
Konsultant modułu z danego obszaru nie jest (ale może być) specjalistą danego obszaru.
SAP dzieli się na moduły związane z obszarami działalności przedsiębiorstw: finansowe, sprzedażowe, zakupowe, produkcyjne itd. Konsultanci zazwyczaj są specjalistami od konkretnych modułów. Zdarzają się osoby z dużym doświadczeniem, które znają kilka modułów jednocześnie, ale na początku kariery, a nawet przez cały czas jej trwania, zazwyczaj jeden moduł ma pozycję dominującą.
Konsultanci nie dzielą się pod względem obsługiwanych branż lub rynków. SAP to język uniwersalny, dlatego w dużej mierze moduł sprzedażowy będzie działał tak samo w branży motoryzacyjnej, jak i spożywczej. Oczywiście, poznanie realiów branży jest bardzo istotne, ale każdy konsultant potrafi się do tego przygotować w ramach projektu. Zdarzają się, co prawda, rozwiązania dedykowane dla konkretnych branż, ale wynika to ze specyfiki konkretnej branży i nie jest to powszechne.
Konsultant FICO (moduł finansowo-controlingowy) nie musi być księgowym, choć na pewno taka wiedza i doświadczenie ułatwi mu wykonywanie pracy. Nic nie stoi na przeszkodzie, by konsultant finansowy nauczył się wszystkich zagadnień księgowych w trakcie nauki standardu systemu SAP, ale jeśli ten background do pracy konsultingowej wniesie już z poprzednich zawodowych doświadczeń – na pewno będzie mu łatwiej. Podobnie z modułami logistycznymi i absolwentami tego kierunku studiów. Specjalistyczne wykształcenie czy branżowe doświadczenie nie są wymogiem, ale na pewno działają na plus.
W takim razie… KIM JEST KONSULTANT SAP?
Konsultant zajmuje się przełożeniem wymagań biznesowych na rozwiązania SAP. Znajduje sposób na to, jak osiągnąć zamierzone cele biznesowe klienta. Często trzyma się przy tym standardu systemowego SAP, ale zdarza mu się także go modyfikować, by jeszcze lepiej odpowiadać na specyfikę przedsiębiorstwa. Konsultant podczas pracy koncepcyjnej projektuje rozwiązania, stąd pojęcie solution architect, którym często się określa i które stało się bazą dla hasła HICRON: Vision Architect, Solution Maker.
KIM JEST SOLUTION ARCHITECT?
Solution architect to powszechna nomenklatura w branży SAP. Przyjęło się mówić w ten sposób konsultancie, który spina w całość wiele prac prowadzonych w obrębie jednej firmy. Solution architect pilnuje, by rozwiązania z różnych modułów miały wspólne, nadrzędne cele, a konsultanci pracujący dla poszczególnych modułów nie projektowali przeciwstawnych sobie rozwiązań. Bardzo często jest to osoba, która spina cały proces, na przykład logistykę – od zakupów, przez produkcję aż po sprzedaż, tak aby każdy z tych etapów układał się w spójną całość.
JAKIE STUDIA SKOŃCZYĆ, ABY ZOSTAĆ KONSULTANTEM SAP?
Jakiekolwiek. W zespole, który obecnie reprezentuję mamy ponad czterdzieści osób, które ukończyły rozmaite kierunki studiów. Mamy absolwentów ekonomii, finansów, zarządzania lub logistyki oraz AWF-u czy germanistyki. Ja sam skończyłem Technikę Rolniczą i Leśną na Uniwersytecie Przyrodniczym.
JAKIE CECHY TRZEBA POSIADAĆ, BY ZOSTAĆ KONSULTANTEM?
Konsultantów łączy chęć uczenia się nowych rozwiązań, analityczne myślenie oraz otwartość na klienta i rozwiązywanie jego problemów. Dla mnie, podczas rekrutacji nowych osób do zespołu, są to kluczowe aspekty. Konsultant posiada zarówno cechy miękkie, jak i bardzo analityczne – powinien potrafić się zaprezentować i poprowadzić szkolenie, a jednocześnie powinien mieć w sobie wnikliwość i nieustępliwość w dążeniu do rozwiązania problemu. Czasami cele klientów wymagają sporego namysłu i sięgania po nieszablonowe rozwiązania.
JAK TO SIĘ DZIEJE, ŻE KTOŚ POSTANAWIA ZOSTAĆ KONSULTANTEM SAP?
Często jest to kwestia przypadku. Na przykład, ktoś pracuje w firmie, która akurat zaczyna wdrażać SAP i tam ma pierwszy kontakt z konsultantami. Czasami z kolei jest tak, że osoba już pracuje w firmie posiadającej SAP-a, ale działa tylko po stronie użytkownika. Ta częściowa znajomość systemu sprawia jednak, że ma ochotę dowiedzieć się więcej.
CO ZROBIĆ, BY ZOSTAĆ KONSULTANTEM?
Jeżeli na naszej drodze już pojawili się jacyś konsultanci – najlepiej popytać o stanowiska dla juniorów w firmach, które reprezentują. Tacy ludzie naprawdę są poszukiwani. Nie zawsze potrzebujemy wyłącznie specjalistów z dwudziestoletnim stażem i znajomością pięciu modułów jednocześnie. Warto odpowiadać na ogłoszenia, ale także kontaktować się z firmą, która nam się spodobała, nawet jeśli akurat nie ogłosiła, że kogokolwiek szuka. Dobra praktyką jest też kontakt z rekruterami lub team leaderami za pośrednictwem portalu LinkedIn.
JAK WYGLĄDA ŚCIEŻKA KARIERY KONSULTANTA SAP?
- Osoba, która została zatrudniona na stanowisko juniorskie posiada pewne predyspozycje do bycia konsultantem, ale nie musi posiadać żadnej wiedzy modułowej. Otrzymuje materiały, wsparcie i czas, by tę wiedzę przyswoić, a na koniec zdać egzamin certyfikacyjny, który stan wiedzy potwierdzi. W moim zespole staram się, aby juniorzy podeszli do egzaminu w pierwszym roku swojej pracy. Wszystko jednak zależy od sytuacji projektowej danego juniora. Samo zdanie egzaminu nie jest jednoznaczne z awansem. Pod uwagę bierzemy także oceny ludzi, z którymi junior współpracuje.
- Awans na to stanowisko następuje najczęściej po paru latach, w zależności od specyfiki i standardów firmy. Konsultant na tym etapie staje się bardziej samodzielny, choć jeszcze ciągle wymaga wsparcia bardziej doświadczonych osób. W mniejszych projektach może odpowiadać za cały moduł, ale najczęściej realizuje w nim pewne zagadnienia. Ten etap trwa około dwóch-trzech lat.
- Bardzo doświadczony konsultant, który może być na przykład leadem w całym streamie sprzedażowym. Może prowadzić zespół konsultantów, rozdzielać im prace, być architektem całego streamu.
- To ktoś kto zazwyczaj zna kilka modułów dodatkowych. Najczęściej pełni rolę wspomnianego już solution architecta.
NA JAKIE ZAROBKI MOŻE LICZYĆ KONSULTANT SAP?
Na pewno jest to dobrze płatna praca, jeżeli przejdzie się przez jej kilka pierwszych etapów. Osoby zatrudnione na stanowisku juniorskim muszą się jednak liczyć z faktem, że ich zarobki będą na początku niższe niż ich wyobrażenia. Jeśli jednak ktoś zwiąże się z branżą SAP na dłużej, a przy tym poświęci swój czas i wysiłek na rozwój umiejętności oraz pogłębianie wiedzy – wzrost wynagrodzenia jest pewny i znaczący.
CZY PRACA KONSULTANTA SAP JEST STABILNA?
SAP jest systemem uniwersalnym. Raz przyswojona wiedza dotycząca SAP zostaje z konsultantem bez względu na to, czy zmieni firmę, czy zacznie pracować po stronie klienta, a może postawi na bycie freelancerem. SAP ma ponadto bardzo solidną, stabilną pozycję na rynku i nic nie zapowiada, żeby sytuacja miała ulec zmianie. Osobiście uważam, że inwestowanie czasu na przyswojenie tej wiedzy to dobry ruch.
CO OZNACZA HASŁO VISION ARCHITECT, SOLUTION MAKER?
Często jest tak, że pierwszą biznesową zagadkę, czyli wyzwanie klienta rozgryza jego opiekun lub solution architect. Następnie przychodzi czas na działania konsultanta biznesowego, który przekłada rozwiązanie zagadki na możliwości systemowe konkretnego modułu i określa czy i co konkretnie jesteśmy w stanie zrobić. Potem dochodzi do realizacji projektu i na tym etapie może skończyć się rola konsultanta wdrożeniowego. Ale cały czas pozostaje czynna funkcja opiekuna klienta czy Trusted Advisora. Te role mogą łączyć się na różne sposoby i konfiguracje w jednej lub kilku osobach.
Hasło Vision Architect, Solution Maker w pracy konsultanta głównie ma odzwierciedlenie na początku naszych prac nad projektem. Wdrożenie systemu SAP to nie tylko jego uruchomienie, ale przede wszystkim to pomoc w realizacji celów biznesowych klienta. To zapewnienie komfortu pracy na jego zasadach przy wykorzystaniu najnowocześniejszych rozwiązań.
CZY KLIENT MOŻE LICZYĆ NA STAŁĄ WSPÓŁPRACĘ Z JEDNYM KONSULTANTEM?
To się zdarza. Takich konsultantów, którym zaufały konkretne firmy nazywamy ich Trusted Advisorami. To przykład holistycznego podejścia Hicron do biznesu klienta. W naszej organizacji staramy się patrzeć na współpracę szerzej niż tylko tu i teraz. Zależy nam na relacjach długoterminowych. Wdrażając nawet drobne usprawnienia, prowadzimy z klientem rozmowy na temat wielu aspektów, podsuwamy pomysły i wspólnie zastanawiamy się nad możliwymi scenariuszami kolejnych wdrożeń i rozwoju firmy. Wysłuchujemy informacji na temat wyzwań i problemów klienta i próbujemy mu sobie z nimi poradzić za pomocą znanych nam i proponowanych rozwiązań. Próbujemy zaopiekować się całą wizją klienta dotyczącą jego biznesu, nie tylko poszczególnymi jej fragmentami.
JAK WYGLĄDA STANDARDOWY DZIEŃ PRACY KONSULTANTA?
Lubię to pytanie. Ono często pada nawet podczas rozmów kwalifikacyjnych z ust kandydatów. Dlatego mam już przygotowaną odpowiedź: nie ma standardowego dnia pracy konsultanta. Jednego dnia tym standardem będzie klikanie w systemie i przygotowywanie testów, innego dnia będzie to spotkanie z klientem na temat jego firmowych procesów, trzeciego dnia będzie to inny klient, inna branża, inne testy, a może nawet inny kontynent…
CZY KONSULTANT SAP DUŻO PODRÓŻUJE?
Przed pandemią zdarzało się, że nawet 50-60% czasu pracy konsultant spędzał w podróży służbowej. Obecnie te realia się zmieniły. Klienci sami często proszą o możliwość pracy zdalnej, dlatego ten czas zmniejszył się do około 25%. Mówimy tutaj zarówno o podróżach do firm, których siedziby znajdują się w tym samym mieście lub województwie, na drugim końcu Polski, jak i tych w Australii czy Stanach. Delegacje są dla niektórych zaletą, dla innych wadą – zależy kto czego szuka i na jakim etapie życia jest. Dlatego myślę, że bardzo istotne jest, by w tym momencie dodać, że w Hicron nie zmuszamy ludzi do wyjazdów. Wspólnie uzgadniamy i planujemy podróże z wyprzedzeniem.
JAKI JEST NAJBARDZIEJ EMOCJONUJĄCY I SATYSFAKCJONUJĄCY MOMENT W PRACY KONSULTANTA?
Osobiście bardzo lubię początek, czyli ustalanie celu klienta i zbieranie jego wymagań biznesowych. To zawsze dla mnie emocjonujące, bo poznaje się nowych ludzi, często nową branżę i zagadnienia, a następnie próbuje się rozwiązać zagadkę na temat tego, jak tę wiedzę przełożyć na standardy SAP.
Ale na pewno bardzo ekscytującym momentem – i kumulującym tę ekscytację w krótkim czasie – jest tzw. go live, czyli uruchomienie systemu. Nie ma nic lepszego niż obserwacja tego, jak nasze zmiany wchodzą w życie i zaczynają działać, a klient mówi: „tak, o to chodziło; jestem z tego zadowolony”. Oczywiście, jest to także najbardziej stresujący moment.
JAK TY ZACZĄŁEŚ SWOJĄ PRACĘ JAKO KONSULTANT?
O SAP dowiedziałem się przez przypadek kończąc studia. Znajomy powiedział mi, że są w Poznaniu dwie firmy zajmujące się wdrożeniami tego typu i podsunął pomysł, by do nich aplikować. Tak jedenaście lat temu trafiłem do Hicron. Zaczynałem jako totalny junior, a ciekawostką może być fakt, że rozmowę przeprowadzono ze mną przez Skype’a. Można więc powiedzieć, że rekrutowano mnie online jeszcze zanim było to modne.
ILE OSÓB JEST W TWOIM ZESPOLE?
Około 45 konsultantów, w tym 14 kobiet. Pracujemy często online z lokalizacji w całej Polsce – Warszawy, Poznania, Gdańska, Łodzi, Sanoka, Katowic, Głogowa… itd.
CZY ZAINTERESOWANIE ZAWODEM KONSULTANKI ROŚNIE?
Nie zauważyłem by ten trend rósł wśród świeżo upieczonych absolwentek. Z moich obserwacji wynika, że wiele kobiet aplikuje na stanowiska dotyczące modułów finansowych już z pewnym doświadczeniem zawodowym. W ostatnich procesach rekrutacyjnych pojawia się coraz więcej kobiet, a proporcje wśród kandydatów obu płci są bardzo wyrównane.
DWIE RADY DLA APLIKUJĄCEGO NA STANOWISKO JUNIORA:
- Zrobienie dostępnych w internecie kursów, obejrzenie filmów instruktażowych czy skończenie studiów podyplomowych z SAP to dodatkowy atut w procesie rekrutacyjnym. To też sposób, by przekonać się, czy to na pewno coś, co Cię zainteresuje.
- Polecam pokorę. To trudne, bo na rozmowach rekrutacyjnych należy się zareklamować, ale aplikując na stanowisko juniorskie lepiej nie udawać eksperta. Otwarte przyznanie się do braku wiedzy w danym temacie i zadeklarowanie chęci nauki – to podejście, które bardzo cenię w kandydatach.
